حوضچه خشک کشتی
با جهانی شدن اقتصاد، فرآیند تولید و صادرات نیز جهانی کرد. جهانی شدن منجر به افزایش چشمگیر تجارت کالاهای تولیدی کشورها شد که در این بین، کالاهای صنعتی سهم بالایی را در صادرات داشتند. رونق تجارت در عرصه جهانی، رقابت مضاعفی را بین تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کرد. از آن به بعد، هر کدام از تولیدکنندگان یا صادرکنندگان همواره تلاش کردهاند برای بهتر شدن عرضه خود، هزینههای حمل و نقل را کاهش دهند.
تلاش برای کاهش هزینهها و افزودن به کیفیت محصولات باعث شد تا قواعد صنعت دریایی جهان تغییر کند. اتفاقی که حوزه دریایی ایران از آن مستثنا نبود. وسعت 2000 کیلومتری ساحل دریایی خلیج فارس و موقعیت استراتژیک آن، همواره کشتیرانان ایرانی را بر آن میداشت که بهترین تکنولوژی و خدمات را مطالبه نمایند.
بهبود، نوسازی و تعمیر کشتیهای غولپیکر، دغدغه همیشگی کشتیرانان ایرانی بوده است. هر کشتی غولپیکر، حداقل هر 2 سال و نیم یک بار، نیاز به تعمیر و نوسازی دارد که معمولا ماهانه هزینهای بالغ بر یک میلیون و 500 هزار دلار دارد. علاوه بر اینکه نگهداری و سرویس کشتیها معمولا سالانه بین 30 تا 40 میلیون دلار درآمد برای صاحبان این صنایع دارد. از طرف دیگر توسعهیافتگی صنعت کشتیسازی در جنوب کشور، ضرورت برخورداری از تجهیزات و تعمیرات پیشرفته کشتی را نشان میداد.
فرآیند تعمیر و سرویس کردن کشتیهای غولپیکر عملیاتی بزرگ و پیچیده و نیازمند ساختارهای صنعتی عظیم است. کشتی باید بتواند در محیطی فارغ از آب دریا پهلو بگیرد، آنگاه در بستری مکانیکی تعمیر و نوسازی شود. تکنولوژی حوضچه خشک فناوری است که به کشتیهای عظیمالجثه امکان میدهد در محیطی مکانیکی، آب خود را تخلیه کنند و سپس روی جکهای مکانیکی قرار بگیرند تا فرآیند نوسازی خود را آغاز کنند.
تا سال 1380، خودکفایی ایران در صنعت تعمیر و ساخت کشتی شبیه به یک آرزو بود. در سال 1381 اولین تلاشها برای ساخت حوضچه خشک آغاز شد اما به خاطر موانع مالی، پروژه متوقف شد. تا اینکه در سال 1387، اولین حوضچه خشک کشتی در ایران به عمق 14 متر و نیم، عرض 80 متر و طول 4700 متر ساخته شد.
امروز صنعت حوضچه خشک در ایران تنها صنعت پیشرفته کشتیسازی در خاورمیانه محسوب میشود که هر ساله بر ظرفیتهای خود میافزاید. استان هرمزگان که قطب صنعت کشتیسازی کشور است، علاوه بر ساخت انواع شناور، کشتی و نفتکش، ضرورت تعمیر و سرویس انواع شناور و کشتی را نیز به خوبی درک کرده است.
امروز تعمیر انواع شناور و نفتکش با حجم بیش از 320 هزار تن و طول 333 متر در ایران انجام میشود که موجب شده است، به جای واریز درآمد سرشار به جیب پیمانکاران خارجی، تمامی مراحل کار در داخل کشور مدیریت شود و بیش از 400 نفر و 17 شرکت پیمانکار داخلی صاحب درآمد و موقعیت شغلی باشند.